ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns, Orta Doğu’da yaşanan gerilimle ilgili düşüncelerini paylaştı.
Burns, Orta Doğu’da her an geniş ölçekli çatışmaların yaşanabileceğini iddia etti
‘Orta Doğu patlamaya hazır’ yorumu
ABD merkezli Foreign Affairs dergisi için makale kaleme alan Burns, şunları anlattı:
Son 40 yılımın büyük kısmını Orta Doğu’da ya da bu bölge üzerine harcadım ve Orta Doğu’yu daha karmaşık ve bu kadar patlamaya hazır nadiren gördüm.
“Tüm küresel sistemi ilgilendiriyor”
Sürecin ciddi zorluklar içerdiğini vurgulayan Burns, Gazze’de İsrail saldırılarının yoğunluğunu azaltmak, Filistinli sivillerin insani ihtiyaçlarını karşılamak, rehinelerin serbest kalmasını sağlamak, çatışmanın bölgeye yayılmasını önlemek ve Gazze’de uygulanabilir bir formül bulabilmek gibi oldukça zor problemlerle karşı karşıya olduklarını belirtti.
Burns, 7 Ekim’de Hamas saldırılarıyla başlayan ve İsrail’in Gazze’de halen devam eden katliamlarıyla gerilimin sadece bölgeyi değil, tüm küresel sistemi ilgilendirdiğini kaydetti.
“İran mevcut krizde güçlendi”
Burns, bölgesel düzlemde İran-İsrail denklemine ilişkin şu ifadeleri kullandı:
İsrail’in ve bölgenin güvenliği için anahtar, İran’la baş edebilmektir. İran rejimi mevcut krizde güçlenmiştir ve son bölgesel uzantısına kadar savaşmaya hazır gözükmektedir.
“Ukrayna’dan desteği çekmek kendi kalemize gol atmak olur”
ABD’nin ve Batı’nın Ukrayna’ya verdiği desteğin hayati olduğunu vurgulayan Burns, ABD Kongresinde takılan Ukrayna’ya destek paketine ilişkin şöyle dedi:
Şu kritik aşamada ABD için geri adım atmak ve Ukrayna’ya desteği kesmek tarihi anlamda kendi kalemize gol atmak olur.
“Rus ordusu ağır kayıplar verdi”
Rusya’nın Ukrayna’daki savaşı birkaç düzlemde kaybettiğini savunan Burns, Rus ordusunun ağır kayıplar verdiğini ve ekonomisinin tahribata uğradığını kaydetti.
ABD’nin şu an karşı karşıya olduğu durumu Soğuk Savaş’ın bittiği döneme ya da 11 Eylül sonrası döneme benzeten CIA Direktörü, ABD’nin artık Çin ve Rusya karşısında “rakipsiz üstünlüğe” sahip olmadığını belirtti.
“Çin uzun vadede daha büyük tehdit”
“En yakın meydan okuma Rusya’dan geliyor olabilir, ancak Çin uzun vadede daha büyük bir tehdittir.” ifadesini kullanan CIA Direktörü, teşkilatın son yıllarda ciddi şekilde buna göre yeniden organize olduğunu ve sadece Çin üzerine odaklanan bir birim kurduklarını aktardı.
Burns, Ukrayna’daki savaşı en yakından Pekin’in izlediğini belirterek şu değerlendirmeyi yaptı:
Çin, uluslararası düzeni yeniden şekillendirme niyeti ve bunu yapmak için ekonomik, diplomatik, askeri ve teknolojik gücü ile ABD’nin yegane rakibi olarak durmaktadır.
“Çin, uluslararası sistemi yeniden yazma niyetinde”
Çin’in yükselişinin tek başına sorun olmadığını, asıl sorunun Pekin’in “tehdit edici” eylemleri olduğunu savunan Burns, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in sadece ülkesinin dönüştürücü gücüne odaklanmayıp uluslararası sistemi “yeniden yazma” niyetiyle daha büyük adımlar attığını belirtti.
Haber Kaynağı: Anadolu Ajansı (AA)
